سیب‌زمینی یکی از محصولات مهم کشاورزی در ایران و جهان است که کیفیت و عملکرد آن به عوامل متعددی بستگی دارد. یکی از مهم‌ترین این عوامل، آماده‌سازی صحیح غده‌های بذری قبل از کشت است. غده‌های بذری سالم و آماده شده به روش درست می‌توانند خسارت‌های ناشی از آفات و بیماری‌ها را کاهش داده و محصول با کیفیت‌تر و عملکرد بالاتری به کشاورزان ارائه دهند. فروردین تا خرداد فصل کشت سیب زمینی در بسیاری از نقاط ایران است. آماده‌سازی صحیح غده بذری سیب زمینی نه‌تنها موجب افزایش کیفیت محصول و بازدهی بیشتر می‌شود بلکه نقش حیاتی در پیشگیری از شیوع بیماری‌ها و آفات دارد.
در این مقاله به‌زبان ساده ولی با تکیه بر اصول علمی گیاه‌پزشکی به بررسی مهم‌ترین نکات ضدعفونی غده بذری سیب زمینی، شناخت بیماری‌های قارچی و باکتریایی سیب زمینی، زمان و طریقه کاشت غده‌ها و راهکارهای کاربردی برای داشتن محصولی سالم و پربازده پرداخته‌ایم. از طرفی دیگر نقش محصولات بیولوژیک مانند ترکیب بایوویتال را در تقویت خاک و پیشگیری از آلودگی‌های اولیه مورد بررسی قرار داده ایم.
یکی از مهم‌ترین مراحل آماده‌سازی قبل از کاشت، بررسی دقیق غده‌های بذری و جداسازی غده‌های آلوده از غده‌های سالم است. اگر این مرحله با دقت انجام نشود، بیماری‌ها و آفات می‌توانند به‌راحتی در مزرعه گسترش پیدا کنند و عملکرد نهایی را به شدت کاهش دهند. این بررسی باید چند هفته قبل از کشت انجام شود (در زمانی که غده‌ها از سردخانه یا انبار خارج می‌شوند).
۱. پوسیدگی نرم باکتریایی (Pectobacterium):
۲. پوسیدگی خشک فوزاریومی (Fusarium):
۳. شوره سیاه ریزوکتونیایی (Rhizoctonia):
۴. اسکب معمولی (Streptomyces scabies):
۵. آلودگی به بید سیب زمینی (Phthorimaea operculella):
بعد از بررسی و حذف غده‌های آلوده، مهم‌ترین اقدام برای پیشگیری از گسترش بیماری‌های غده‌زاد و افزایش سلامت مزرعه، ضدعفونی کردن غده‌های بذری سالم است. این کار به‌ویژه در مناطقی که سابقه بیماری‌های قارچی یا خاک آلوده دارند از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
غده‌های بذری حتی اگر به ظاهر سالم باشند، ممکن است بطور پنهان دارای آلودگی‌های قارچی یا باکتریایی باشند. همچنین در زمان حمل و نقل و انبارداری ممکن است عوامل بیماری‌زا به سطح غده‌ها منتقل شده باشند. با یک ضدعفونی اصولی می‌توان از ابتلای غده‌ها به بیماری‌هایی مثل پوسیدگی خشک فوزاریومی، شوره سیاه (ریزوکتونیا) و … جلوگیری کرد.
بهترین زمان: درست قبل از کاشت
ضدعفونی باید زمانی انجام شود که فاصله‌ای بین این عملیات و کاشت وجود نداشته باشد. بهترین حالت این است که:
۱. غده‌ها ضدعفونی شوند.
2. تا ۲ ساعت در سایه قرار بگیرند تا سطح آن‌ها خشک شود.
3. بلافاصله پس از آن کشت انجام گیرد.
هشدار: تأخیر زیاد بین ضدعفونی و کاشت سبب کم اثر شدن ضدعفونی می شود.
اگر دُز قارچ‌کش مثلاً ۲ در هزار است برای ضدعفونی یک تن غده باید ۲ کیلوگرم قارچ‌کش را در ۳۰ لیتر آب حل کرده و به‌صورت یکنواخت روی غده‌ها اسپری کنید.
از جمله قارچ‌کش‌هایی که برای این کار رایج و مؤثر هستند:
نکته مهم: برای انتخاب بهترین قارچ‌کش و تعیین مقدار دقیق، توصیه می‌شود از کارشناسان گیاه‌پزشکی منطقه مشورت گرفته شود تا ترکیب مناسب با وضعیت سلامت غده‌ها انتخاب گردد.
همزمان با آماده‌سازی غده‌ها از نظر بهداشتی و ضدعفونی، حالا وقت آن است که به زمین و شرایط کاشت توجه ویژه‌ای داشته باشیم. بسیاری از بیماری‌های خاکزاد و مشکلات رشد، مستقیماً با آماده نبودن خاک، تاریخ کاشت نامناسب و رعایت نکردن اصول کشت مرتبط است.
فصل کاشت سیب زمینی در ایران بسته به منطقه کشت متفاوت است اما عمدتاً:
هشدار: کشت زودهنگام یا دیرهنگام می‌تواند غده‌ها را در معرض استرس‌های دمایی و آفات فصل قرار دهد بنابراین رعایت تقویم زراعی منطقه الزامی است.
برای شروع موفق کشت، ابتدا باید خاک را به‌درستی آماده کنیم تا بستر مناسبی برای رشد غده‌های ضدعفونی‌شده فراهم شود.
نکته: برای تقویت مقاومت گیاه در برابر تنش‌های خاکی و بیماری‌ها می‌توان از اسید هیومیک و کود فسفر بالا استفاده کرد.
برای اینکه غده‌ها جوانه بزنند و سبز شوند، خاک باید:
| مورد | مقدار یا فاصله توصیه شده |
| عمق کاشت | ۱۰ تا ۱۵ سانتی متر |
| فاصله روی ردیف | ۲۰ تا ۳۰ سانتی متر |
| فاصله بین ردیف | ۶۰ تا ۷۵ سانتی متر |
| تعداد غده در هر هکتار | بسته به اندازه غده بین ۲/۵ تا ۳ تن |
حتی اگر تمام مراحل قبلی از جمله انتخاب غده‌های سالم، ضدعفونی اصولی و آماده‌سازی خاک به‌درستی انجام شود باز هم مراقبت‌های پس از کاشت نقش حیاتی در موفقیت کشت دارند. در واقع مرحله بعد از کاشت، نقطه شروع تعامل غده با خاک، آب، نور و عوامل محیطی است و هر گونه سهل‌انگاری در این بازه می‌تواند باعث بروز بیماری، سبز نشدن یا رشد ضعیف گیاه شود.
اولین آبیاری پس از کاشت باید با دقت بالا انجام شود. آبیاری باید:
هشدار: آبیاری سنگین در روزهای ابتدایی می‌تواند موجب پوسیدگی غده شود، خصوصاً اگر خاک زهکش مناسب نداشته باشد.
پس از ۱۰ تا ۲۰ روز از کاشت (بسته به دمای هوا) نشانه‌های جوانه‌زنی و سبز شدن ظاهر می‌شوند. در این مرحله باید:
نکته: استفاده از قارچ‌کش‌های سیستمیک در مراحل اولیه رشد می‌تواند از بروز بیماری‌های مثل پوسیدگی ریشه، شوره سیاه و فوزاریوم جلوگیری کند.
وجود علف‌های هرز در مراحل اولیه رشد علاوه بر رقابت برای منابع می‌تواند:
نکته: علف‌کش‌های پیش‌رویشی یا مدیریت مکانیکی قبل از سبز شدن کامل، گزینه‌های مناسبی هستند.
در هفته‌های اول پس از سبز شدن بایستی مزرعه به صورت دوره‌ای پایش شود:
پیش از هر برنامه سم‌پاشی یا تغذیه‌ای بهتر است خاک مزرعه مورد آزمایش قرار گیرد و برنامه بر اساس وضعیت واقعی مزرعه تنظیم گردد.
برای دریافت مشاوره تخصصی در رابطه با آماده‌سازی غده‌های بذری و مدیریت بیماری‌های سیب زمینی با کارشناسان ما در تماس باشید.
یکی از روش‌های نوین و سازگار با محیط زیست در مدیریت بیماری‌های خاکزاد در مزارع سیب زمینی، استفاده از ترکیبات بیولوژیک مؤثر است. ترکیب بایوویتال که به‌صورت تخصصی برای تقویت خاک و افزایش مقاومت غده‌های بذری سیب زمینی فرموله شده، می‌تواند نقش مؤثری در پیشگیری از بروز بیماری‌هایی نظیر پوسیدگی فوزاریومی، شوره سیاه و سایر بیماری‌ها داشته باشد. این محصول حاوی باکتری مفید باسیلوس سوبتیلیس (Bacillus subtilis) است و رشد اولیه گیاه را تقویت می کند. نحوه مصرف: ترکیب بیولوژیک بایوویتال باید همراه آبیاری استفاده شود.
کشاورزان موفق با آماده‌سازی دقیق غده‌های بذری، شناسایی و حذف غده‌های آلوده، ضدعفونی اصولی، انتخاب زمان و خاک مناسب و مراقبت پس از کاشت، مسیر موفقیت در تولید سیب‌زمینی را هموار می‌کنند. توجه به بیماری‌های سیب زمینی و استفاده از ترکیبات مؤثر می‌تواند تضمین‌کننده عملکرد بالا و حفظ سلامت مزرعه باشد.
گموز پسته یکی از بیماری‌های رایج و خطرناک قارچی است که با ایجاد پوسیدگی در طوقه و ریشه به سرعت باعث خشکیدگی درخت می‌شود. در این مقاله به بررسی علائم دقیق بیماری، دلایل اصلی شیوع آن و هشت تکنیک قطعی برای پیشگیری، درمان و کنترل گموز پسته پرداخته‌ایم.
گروه شرکت های اِکیدا با رویکردی نوآورانه و تخصصی به‌عنوان یکی از معتبرترین مجموعه‌های فعال در حوزه های تخصصی کشاورزی به ویژه گیاه‌پزشکی و تغذیه، رسالت خود را بر ارتقای بهره‌وری کشاورزی، حفظ محیط زیست و ارائه راه‌حل‌های علمی و پایدار متمرکز کرده است.
سرخرطومی درختان گیلاس، آفتی پنهان و زیان‌بار می باشد که هرساله موجب ریزش گسترده میوه‌های گیلاس می‌شود. در این مقاله به بررسی دقیق زیست‌شناسی، علائم خسارت و جدیدترین راهکارهای نوین و عملی برای مدیریت و کنترل این آفت پرداخته‌ایم.
کوددهی مناسب در مزارع گوجهفرنگی تأثیر مستقیمی بر رشد، گلدهی، کیفیت و میزان محصول دارد.
فروشگاه اکیدا، مرجعی معتبر و پیشرو در تأمین نهاده‌های کشاورزی از جمله کود، سم و بذر است. این مجموعه با تکیه بر تخصص و انتخاب دقیق برندهای معتبر، متعهد به ارائه محصولاتی با بالاترین کیفیت و اثربخشی است. خرید از اکیدا به معنای دسترسی به نهاده‌هایی مطمئن و متناسب با نیازهای واقعی زمین‌های کشاورزی شماست.
مشهد، بلوار آزادی، کنار گذر بیمارستان رضوی، نبش پیامبر اعظم 17، فروشگاه کیمیا گستر بارثاوا
